Borderline-persoonlijkheidsstoornis

Inzicht in borderline-persoonlijkheidsstoornis

Borderline-persoonlijkheidsstoornis gaat gepaard met wisselvallige stemmingen en gedragingen, die van grote invloed kunnen zijn op het dagelijks leven van een persoon

Borderline-persoonlijkheidsstoornis overzicht

Borderline-persoonlijkheidsstoornis is een type persoonlijkheidsstoornis waarbij de betreffende persoon periodes van hevige, wisselvallige stemmingen en gedragingen ervaart, en een veranderd 'zelfbewustzijn'.1 Dit kan leiden tot impulsieve acties en relatieproblemen met familie en vrienden, wat van invloed is op het vermogen van een persoon om zijn of haar dagelijkse leven te leiden.1,2

 

Borderline-persoonlijkheidsstoornis is een ernstige aandoening die in verband wordt gebracht met zelfbeschadiging en pogingen tot zelfdoding.2 Zo'n één op de tien mensen met deze aandoening voltooit de zelfdoding ook daadwerkelijk.2

Feiten over borderline-persoonlijkheidsstoornis

Borderline-persoonlijkheidsstoornis is een aandoening waarbij mensen periodes van hevige, wisselvallige stemmingen en gedragingen ervaart, en een veranderd 'zelfbewustzijn'.1

Één op de tien personen met borderline-persoonlijkheidsstoornis voltooit de zelfdoding ook daadwerkelijk.2

Symptomen

Mensen met borderline-persoonlijkheidsstoornis zijn zeer gevoelig voor veranderingen in hun omgeving en kunnen sterk en op ongepaste wijze reageren op deze veranderingen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld bang zijn om door iemand die dicht bij ze staat te worden verlaten.2 Als iemand op wie ze wachten een paar minuten later komt, kunnen hun gevoelens naar die persoon zeer snel verschuiven van affectie naar aversie of woede.1,2 Dit weerspiegelt de extreme kijk op de wereld van een persoon met borderline-persoonlijkheidsstoornis, waarbij ze dingen en mensen – waaronder zichzelf – of als volledig goed of als volledig slecht zien.1,2

 

Een persoon met borderline-persoonlijkheidsstoornis zal regelmatig onzeker zijn over hoe hij of zij zich over zichzelf voelt, en plotseling hun levensdoelen en kijk op hun carrière, waarden en vrienden wijzigen.2  Ze kunnen impulsief en vaak gevaarlijk gedrag vertonen zoals een vlaag van koopwoede, roekeloos rijden en middelenmisbruik.2 Ze kunnen hevige en onterechte woede voelen of gevoelens van leegte, en zelfbeschadiging komt vaak voor.Mensen met borderline persoonlijkheidsstoornis kunnen ook gevoelens van depressie en angst ervaren.1,2

Feiten over borderline-persoonlijkheidsstoornis

Schattingen van het percentage mensen dat aan borderline persoonlijkheidsstoornis lijdt variëren van minder dan 1% tot ongeveer 6%.2-4

Borderline-persoonlijkheidsstoornis treft grofweg evenveel mannen als vrouwen, maar vrouwen met deze aandoening lijken minder goed te kunnen functioneren.3

Epidemiologie en ziektelast

Schattingen van het percentage mensen dat aan borderline persoonlijkheidsstoornis lijdt variëren van minder dan 1% tot ongeveer 6%.2-4 Borderline-persoonlijkheidsstoornis treft grofweg evenveel mannen als vrouwen, maar vrouwen met deze aandoening lijken meer beperkt te worden door hun ziekte.3

 

Verschijnselen borderline-persoonlijkheidsstoornis ontstaan doorgaans tijdens de adolescentie.4 De aandoening is het meest problematisch en schadelijk onder jongvolwassenen, en verbetert doorgaans naarmate iemand ouder wordt.2 Verschijnselen kunnen een leven lang blijven optreden bij een persoon, maar de meeste mensen met borderline-persoonlijkheidsstoornis hebben stabiele arbeids- en gezinssituaties tegen de tijd dat ze dertiger of veertiger zijn.2

 

Mensen met borderline-persoonlijkheidsstoornis zijn emotioneel en functioneel beperkt, waardoor een aanzienlijke last bij hun families komt te liggen.5  Stemmingswisselingen vormen een bron voor stress voor zowel de persoon met de aandoening als hun naasten, die op hun beurt zelf weer psychische problemen kunnen ontwikkelen.1,5

Mensen die zich zorgen maken dat zij – of hun naasten – verschijnselen van borderline-persoonlijkheidsstoornis vertonen, moeten hun arts raadplegen voor hulp en advies. 

Diagnose en zorg

Borderline-persoonlijkheidsstoornis wordt door een professional op het gebied van geestelijke gezondheidszorg gediagnosticeerd aan de hand van vraaggesprekken en gesprekken over verschijnselen en medische voorgeschiedenis.1

 

Psychotherapie kan mensen met borderline-persoonlijkheidsstoornis helpen door ze bijvoorbeeld te leren hoe ze met anderen moeten omgaan en om hun gedachten en gevoelens duidelijker te uiten.Ook voor verzorgers en familieleden van patiënten kan het nuttig zijn om therapie en richtsnoeren te krijgen over hoe het beste gezorgd kan worden voor een persoon met borderline-persoonlijkheidsstoornis.Er is momenteel nog geen genezing gevonden, maar uit een onderzoek bleek dat, na 10 jaar, 50% van de mensen met borderline-persoonlijkheidsstoornis hersteld was en in staat was om normaal te functioneren op het werk en persoonlijke relaties in stand te houden.6

  1. National Institute of Mental Health. Borderline personality disorder. NIH publication number QF 17-4928. Available from: https://www.nimh.nih.gov/health/publications/borderline-personality-disorder/index.shtml [accessed 30 September 2019].
  2. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Arlington, VA: American Psychiatric Association; 2013.
  3. Grant BF, Chou SP, Goldstein RB, Huang B, Stinson FS, Saha TD, et al. Prevalence, correlates, disability, and comorbidity of DSM-IV borderline personality disorder: results from the Wave 2 National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions. J Clin Psychiatry. 2008;69(4):533–545.
  4. National Institute for Health and Clinical Excellence. Borderline personality disorder: recognition and management. 2009. Available from: https://www.nice.org.uk/guidance/cg78/resources/borderline-personality-disorder-recognition-and-management-pdf-975635141317 [accessed 30 September 2019].
  5. Bailey RC, Grenyer BFS. Burden and support needs of carers of persons with borderline personality disorder: a systematic review. Harv Rev Psychiatry. 2013;21(5):248–258.
  6. Zanarini MC, Frankenburg FR, Reich DB, Fitzmaurice G. Time to attainment of recovery from borderline personality disorder and stability of recovery: a 10-year prospective follow-up study. Am J Psychiatry. 2010;167(6):663–667. 

1. National Institute of Mental Health. Borderline personality disorder. NIH publication number QF 17-4928. Available from: https://www.nimh.nih.gov/health/publications/borderline-personality-disorder/index.shtml [accessed 30 September 2019].
2. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Arlington, VA: American Psychiatric Association; 2013.
3. Grant BF, Chou SP, Goldstein RB, Huang B, Stinson FS, Saha TD, et al. Prevalence, correlates, disability, and comorbidity of DSM-IV borderline personality disorder: results from the Wave 2 National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions. J Clin Psychiatry. 2008;69(4):533–545.
4. National Institute for Health and Clinical Excellence. Borderline personality disorder: recognition and management. 2009. Available from: https://www.nice.org.uk/guidance/cg78/resources/borderline-personality-disorder-recognition-and-management-pdf-975635141317 [accessed 30 September 2019].

Meer over Lundbeck