Psychische stoornissen begrijpen

Stemmings- en angststoornissen zijn ernstige mentale problemen die een aanzienlijke impact hebben op de persoonlijke en gezinsleven van een persoon, alsook op hun vermogen om op school of het werk te functioneren.   

Stemmingsstoornissen kenmerken zich door periodes van extreme stemming, waarbij sprake kan zijn van een zeer sombere stemming (depressie), of van periodes waarin zeer opgewekte stemmingen worden afgewisseld met sombere stemmingen (bipolaire stoornis). Mensen met een depressie voelen zicht triest, leeg of hopeloos en verliezen gedurende langere periode alle interesse en plezier in activiteiten. Daarnaast kunnen ze cognitieve problemen hebben, zoals concentratieproblemen en moeite met het maken van beslissingen. Mensen met een bipolaire stoornis hebben periodes waarin ze abnormaal opgewekt en energiek zijn, wat kan leiden tot impulsief en riskant gedrag.  

Angststoornissen worden gekenmerkt door buitensporige en onrealistische ongerustheid. Mensen met een gegeneraliseerde angststoornis hebben bijvoorbeeld oncontroleerbare zorgen over uiteenlopende dagelijkse zaken, zoals hun verantwoordelijkheden, financiën en gezondheid. Posttraumatische stressstoornis kan zich ontwikkelen naar aanleiding van een traumatische gebeurtenis, zoals blootstelling aan geweld of een verkeersongeval, en kan resulteren in terugkerende nachtmerries en flashbacks. 

Stemmings- en angststoornissen komen relatief veel voor en het is niet ongebruikelijk dat een persoon meerdere stoornissen heeft. De symptomen verschillen van persoon tot persoon, maar met een aangepaste behandeling kunnen de meeste mensen hun normale dagelijkse activiteiten weer oppakken. 

Klik hier om meer informatie te lezen over gegeneraliseerde angststoornis.

Klik hier om meer informatie te lezen over depressie.

Psychotische stoornissen, zoals schizofrenie, zijn ernstige psychische aandoeningen die gepaard gaan veranderingen in het denken en waarnemen. Deze stoornissen worden gekenmerkt door een 'psychose', waarbij een persoon het contact met de werkelijkheid verliest. Ze kunnen ook wanen hebben – sterke maar foute overtuigingen, zoals de overtuiging dat iemand hem of haar kwaad wil doen of dat iemand gedachten in hun hoofd plaatst. Patiënten kunnen ook hallucinaties ervaren – foutieve informatie vanuit hun zintuigen, zoals het horen van stemmen of dingen zien die er niet zijn.

Bovendien kunnen mensen met psychotische stoornissen vervlakking van emoties ervaren, minder vloeiend spreken en minder gevoelens van plezier of minder interesse hebben.  Psychotische symptomen en stoornissen kunnen uitgelokt worden door bepaalde medicatie en illegale drugs, kunnen ontstaan als gevolg van een andere medische aandoening of ontstaan door structurele veranderingen of een chemisch onevenwicht in de hersenen. Deze stoornissen blijven doorgaans onbegrepen door het grote publiek, waardoor ze een bron voor stigmatisering en discriminatie vormen. 

Psychotische stoornissen moeten worden behandeld en zijn vaak in hoge mate invaliderend, met een aanzienlijke impact op de persoonlijke en gezinssituatie van een persoon, alsook op hun vermogen om op school of het werk te functioneren.

Klik hier om meer informatie te lezen over schizofrenie.

‘Middel’ in ‘middelenmisbruik’ kunnen verschillende soorten drugs zijn zoals alcohol, cannabis, hallucinogenen, inhaleermiddelen, opioïden, kalmeringsmiddelen, stimulerende middelen (bijv. amfetamine of cocaïne) en tabak. Wat deze middelen gemeen hebben, is dat wanneer ze overvloedig worden ingenomen, ze de hersengebieden voor het regelen van motivatie en beloning veranderen. In eerste instantie activeert het middel doorgaans het 'beloning'-systeem in de hersenen zodat er prettige gevoelens vrijkomen. Na verloop van tijd neemt het plezier bij het innemen van de middelen af en kan de persoon heel erg verlangen naar het middel en ontwenningssymptomen vertonen wanneer hij of zij het middel niet neemt.

Dus in plaats van het middel te nemen om een prettig gevoel te krijgen, moeten ze het nu gebruiken om de negatieve effecten van het niet gebruik te vermijden.   Als gevolg van deze veranderingen in de hersenen zal een persoon met middelgebruik, het middel in grotere hoeveelheid en langer dan voorzien gebruiken. Dit wordt ook wel 'tolerantie' genoemd. Hoewel ze kunnen proberen het middelgebruik te verminderen, zullen ze dit moeilijk of onmogelijk vinden. Een groot deel van de dag kan draaien rond het gebruiken of bemachtigen van het middel, hetgeen natuurlijk een invloed heeft op nakomen van verplichtingen op het werk, op school en thuis.     

Alcoholafhankelijkheid is een veelvoorkomende vorm van middelmisbruik. Sterker nog, alcoholafhankelijkheid kan ernstige gevolgen voor de gezondheid hebben en vergroot het risico op vroegtijdig overlijden en invaliditeit.

Klik hier om meer informatie te lezen over alcoholafhankelijkheid.